کتاب آدمکش کور به قلم مارگارت اتوود با مرگ زن جوانی به‌نام لورا چیس در سال 1945 آغاز می‌شود. نویسنده‌ی توانای کانادایی در این کتاب که برنده‌ی جایزه‌ی بوکر شده رشته‌هایی از تعلیق، ادبیات گوتیک، عاشقانه و علمی تخیلی را در یک روایت کاملاً جادویی به هم پیوند داده است. چند سال از مرگ لورا می‌گذرد و حالا آیریس خواهر او در حال بازگویی خاطرات خود از دوران کودکی و مرگ‌های دراماتیکی‌ست که تاریخ خانواده‌ی ثروتمند و عجیب‌وغریب آن‌ها را از دیگر خانواده‌ها متمایز کرده است. در این پست به نقد و بررسی کتاب آدمکش کور می پردازیم.
نقد و بررسی کتاب آدمکش کور
خواهری از مرگ خواهرش می‌گوید. بله، رمان آدمکش کور (The Blind Assassin) آغازی تا این حد دراماتیک دارد. «ده روز پس از پایان جنگ، خواهرم در حال رانندگی با ماشین خود بود که به خاطر مشکل بینایی از بالای پل سقوط کرد.» این‌ها کلمات بسیار ساده‌ای هستند که از زبان آیریس چیس نقل می‌شوند. شرح مختصر آیریس از حادثه‌ی ناگوار مرگ خواهرش لورا، کاملاً مطابق با گزارش تحقیقی پزشکی قانونی است اما مارگارت اتوود (Margaret Atwood) عادت به غافلگیری خوانندگان خود دارد، پس درست جایی‌که انتظار دارید داستان مرگ لورا قطعی شود، فرضیه‌ای جدید پدید می‌آید. آیا مرگ لورا واقعاً تصادفی بوده؟ یا او سرنوشتی تلخ‌تر از آنچه بتوان تصور کرد، داشته است؟ نویسنده‌ی توانا و پرفروش کانادایی هنر داستان‌سرایی را در این رمان خیره‌کننده به اوج خود رسانده. داستان لورا لایه‌‌لایه و به‌شکلی حیرت‌انگیز آشکار می‌شود و سپس در پیچشی درخشان و فوق‌العاده به پایان می‌رسد. کتاب آدمکش کور به سبکی روایت شده که عبارات محاوره‌ای و کلیشه‌های دهه‌های 1930 و 1940 میلادی را به زیبایی به تصویر کشیده و ادبیات گوتیک را با تعلیق در هم آمیخته است.
وقایع داستان کتاب آدمکش کور در شهر خیالی پورت تیکوندروگا در انتاریو و در تورنتو جریان دارند. داستان در زمان حال نقل شده اما به بیان رویدادهای تاریخی می‌پردازد که در قرن بیستم (بیشتر دهه‌های 1930 و 1940) رخ داده‌اند. این اثر داستانی به‌شکلی جذاب بخشی از تاریخ کشور کانادا را روایت می‌کند، برای مثال، سفر به اتاوا و تظاهرات کمونیست‌ها در سال 1934 میلادی. شخصیت‌های اصلی رمان، آیریس چیس، و خواهرش لورا، در شهری کوچکی در جنوب انتاریو، بدون مادر، بزرگ شده‌اند. داستان این دو خواهر مکاشفه‌ای تدریجی است که هم جوانی و هم پیری آیریس را روشن می‌کند؛اما پیش از اینکه به رویدادهای محوری زندگی این دو خواهر در زمان جنگ جهانی دوم پرداخته شود، می‌خوانید که آن‌ها در خانه‌ای به نام آویلیون زندگی می‌کرده‌اند. مادرشان در جوانی مرده و فردی به‌نام رنی، سرپرستی آن‌ها را بر عهده داشته است.
آیریس حالا در مقام یک پیرزن، وقایع و روابط دوران کودکی، جوانی و میانسالی خود را به یاد می‌آورد، از جمله ازدواج ناخوشایند خود با تاجر اهل تورنتو، ریچارد گریفن؛ شوهری که او در سال 1947 از طریق مقاله‌ای در روزنامه از کشف جسدش در یک قایق بادبانی باخبر شد. در این بین شخصیتی نیز به‌نام الکس توماس وجود دارد که یک نویسنده‌ی رادیکال سیاسی است و داستان‌های علمی تخیلی می‌نویسد. الکس رابطه‌ی مبهمی با دو خواهر دارد که با پیش‌روی خط داستان به آن پی خواهید برد و حسابی غافلگیر می‌شوید.
مارگارت اتوود این رمان سه لایه را در پانزده بخش به رشته‌ی تحریر درآورده و از سبک رمان در رمان برای روایت آن استفاده کرده است. با افشاگری‌ها و نزدیک‌تر شدن هرچه بیشتر هر دو خط داستانی به یکدیگر، بخش آخر کتاب، تبدیل به بخشی بسیار جذاب برای خوانندگان شده و نقطه‌ی عطف داستان کتاب را تشکیل می‌دهد. انتشارات ققنوس این اثر را با ترجمه‌ی فارسی شهین آسایش منتشر و روانه‌ی بازار کتاب کرده است.
جوایز و افتخارات کتاب آدمکش کور
- برنده‌ی جایزه‌ی بوکر در سال 2000
- نامزد جایزه اورنج برای فهرست کوتاه داستانی در سال 2001
- برنده‌ی جایزه‌ی هِمِت در سال 2000
- نامزد جایزه‌ی ادبی دوبلین برای فهرست کوتاه در سال 2002
- بهترین رمان سال 2000 به انتخاب مجله‌ی تایم
- حضور در فهرست 100 رمان برتر انگلیسی زبان از سال 1923 به انتخاب مجله‌ی تایم
- فروش بیش از نیم میلیون نسخه و دومین رمان پرفروش اتوود پس از داستان ندیمه
نکوداشت‌های کتاب آدمکش کور
- اولین رمان بزرگ هزاره‌ی جدید! (Newsday)
- جذاب… ماهرانه روایت‌شده… داستان‌سرایی به شکلی فوق‌العاده در این اثر به نمایش گذاشته شده است. (نیویورک‌تایمز)
- درخشنده… اتوود شاعر و داستان‌نویسی است که به ندرت پیش می‌آید خواننده‌ای تحت‌تأثیر نثر سریع، قوی و در‌عین‌حال وسوسه‌برانگیز او قرار نگیرد. (جان آپدایک، نیویورکر)
- جاه‌طلبانه‌ترین کار [اتوود] تا به امروز! (بوستون گلوب)
- فوق‌العاده قدرتمند… رمانی از نثر درخشان، بینش‌های دقیق و شخصیت‌هایی جدی… کار جدید اتوود آنقدر مطمئن، ظریف و هوشمندانه است که او دیگر نویسندگان هم‌عصر خود را در سایه قرار می‌دهد. (مجله‌ی آتلانتا – قانون اساسی)
- داستان‌سرایی بزرگ در مقیاس بزرگ… بسیار لذت بخش. (دنیای کتاب واشنگتن‌پست)
کتاب آدمکش کور برای چه کسانی مناسب است؟
اگر به رمان‌هایی با داستان پیچیده و ژانر تاریخی علاقه‌مند هستید، کتاب آدمکش کور انتخاب بسیار مناسبی برای شما خواهد بود.
در بخشی از کتاب آدمکش کور می‌خوانیم
ضایعه‌ی هفته‌ی گذشته‌ی خیابان سنت‌کلر که به مرگ یک نفر منجر شد توسط پزشک قانونى سانحه اعلام شد. در این سانحه ماشین لورا چیس، دوشیزه‌ی 25 ساله، که به سمت غرب حرکت مى‌کرد منحرف شد و از موانعى که براى تعمیر قسمتى از پل در جاده گذاشته بودند رد شد و به دره‌ی کوچک زیر پل افتاد و آتش گرفت. دوشیزه چیس بلافاصله کشته شد. خانم ریچارد اى. گریفین، همسر کارخانه‌دار مشهور و خواهر دوشیزه چیس، شهادت داد که خواهرش به سردرد بسیار بدى مبتلا بود که بر بینایى‌اش اثر مى‌گذاشت. وى امکان مست بودن دوشیزه چیس را رد کرد و اظهار داشت که او اصلاً مشروب الکلى نمى‌نوشید.
بنا به نظر پلیس تایر اتومبیل به ریل تراموا گیر کرده و موجب تصادف شده است. بدین ترتیب اقدامات احتیاطى شهردارى براى جلوگیرى از بروز چنین حوادثى مورد تردید قرار گرفت، اما چنین مسئله‌اى از سوى گوردن پرکینز، مهندس متخصص شهردارى، منتفى اعلام شد.
این سانحه سبب شده است که مردم دوباره به وضع خطوط تراموا در این قسمت خیابان اعتراض کنند. آقاى هرب تى. جولیف، نماینده‌ی محلى مردم، به گزارشگر روزنامه استار گفت که این اولین‌بارى نیست که به خاطر اهمال در تعمیر خطوط آهن چنین حادثه‌ی بدى رخ داده است. نماینده‌ی شهردارى منطقه باید به این مسئله توجه کند.
