عزیز نسین کتاب صوتی در یکی از ممالک را در قالب مجموعه‌ای از داستان‌های کوتاه طنز به رشته‌ی تحریر درآورده است. او در این اثر به نقد جامعه‌ی ترکیه و مسئولین حکومت که زندگی شهروندانِ خود را به تباهی و نابودی کشانده‌اند، می‌پردازد. در این پست به نقد و بررسی کتاب در یکی از ممالک می پردازیم.
نقد و بررسی کتاب در یکی از ممالک
عزیز نسین (Aziz Nesin) نویسنده و طنزپرداز سرشناس اهل ترکیه است که در عمر هشتادساله‌ی خود، بیش از صد اثر به نگارش درآورده است. او طنزی انتقادی و اجتماعی به کار می‌بندد که به مذاق چپ‌ها خوش می‌آید؛ چراکه آثارش اغلب بر جامعه‌ی فقیر ترکیه‌ی پس از مرگ آتاتورک متمرکز است و به بروکراسی ترکیه و علاقه‌ی افراطی دولت‌مردان به غرب، حمله می‌کند. کتاب صوتی در یکی از ممالک یکی از مجموعه داستان‌های کوتاه عزیز نسین است که در زمان و مکانی نامعلوم روایت می‌شود و شخصیت‌هایش به زبان غیرمحاوره و پرطمطراق قدیمی سخن می‌گویند.
عناوین برخی از داستان‌های کوتاهِ کتاب صوتی در یکی از ممالک، عبارتند از: «ساس و بزرگ‌ترین پادشاه دنیا»، «مملکتی که مردمش خمیازه می‌کشیدند»، «تکه فلز زنگ‌زده‌ی درون گنجینه» و «چوبک طبل». این داستان‌ها که همگی طنزآمیز هستند، به موضوع‌های اجتماعی می‌پردازند.
«یک حکایت چینی» یکی از داستان‌های این مجموعه، درباره‌ی منطقه‌ی کوچکی در جنوب حاشیه‌ی دریای چین است. تمامی اهالی این منطقه به کار ماهی‌گیری مشغولند، اما به‌طرز مشکوکی تمام ماهی‌های صیدشده‌شان گم می‌شود. کاشف به عمل می‌آید که کارْ کار گربه‌ای است که به‌تازگی به آبادی آمده؛ او به دزدِ محبوبِ محله تبدیل می‌شود و همگان مهارت دزدی‌اش را می‌ستایند. عزیز نسین داستان تمثیلی خود را درباره‌ی مالیات گرفتنِ دولت‌ها، در قالب قصه‌ای با ضدقهرمان گربه، روایت می‌کند.
«سگ چوپان و قطار»، نهمین داستان از کتاب صوتی در یکی از ممالک، راجع به سگ گله‌ای است که سعی می‌کند گوسفندان را از خطرات مختلف از جمله قطار محافظت کند. این داستان همچون حکایتی تمثیلی، سگ را به عنوان شخصیت محوری برگزیده تا پیامِ اخلاقی مستتر در خود را به خواننده منتقل کند. ویژگیِ اخلاقی بودن و تمثیلی بودن در اغلب داستان‌های کتاب صوتی در یکی از ممالک به چشم می‌خورد. عزیز نسین از خلال نمادها، نقدِ خود را به جامعه و مسئولین آن وارد می‌کند و برای مظلومیت عموم مردم و فریب آن‌ها در قبال حاکمانی که خود احمقانی بیش نیستند، دل می‌سوزاند.
نسخه‌ی صوتی مجموعه داستان در یکی از ممالک توسط نشر صوتی جیحون منتشر شده و هوتن شاطری‌پور آن را روایت می‌کند. نسخه‌ی متنی آن نیز با ترجمه‌ی عارف جمشیدی از سوی انتشارات دیدآور روانه‌ی بازار شده است.
کتاب صوتی در یکی از ممالک برای چه کسانی مناسب است؟
اگر به داستان‌های کوتاه و روایت‌های طنزآمیز انتقادی علاقه‌مندید، این مجموعه از عزیز نسین انتخاب خوبی به حساب می‌آید.
در بخشی از کتاب صوتی در یکی از ممالک می‌شنویم
در زمان‌های قدیم، در مملکتی مردی به اسم احمدآقا زندگی می‌کرد. او تاجر غلات بود؛ یک مرد خیلی ثروتمند. ثروتمند بود، اما اهل بریزوبپاش هم نبود. مرد خودداری بود. روزی همسرش به احمدآقا گفت: «کفش بچه کهنه شده، باید یک کفش نو برایش بخریم.» احمدآقا از دست زنش عصبانی شد که «چطور ممکن است؟ مادرم هر دو یا سه سال برایم کفش می‌خرید و با وجود این، پدرم باز هم از دستش عصبانی می‌شد و می‌گفت وقتی ما بچه بودم، هر پنج سال برایمان کفش می‌خریدند. آدم‌ها دیگر شورش را درآورده‌اند. همه چیز را حیف و میل می‌کنند. حالا پسر ما هر دو ماه یک کفش خراب می‌کند. هیچ انصافی برایت نمانده؟»
زن گفت: «تقصیر من نیست. کفش را هم من خراب نکرده‌ام.» زن با همان عصبانیت رو به پسرش کرد: «تو چه‌جور پسری هستی؟ هم من و هم پدرت یک کفش را دو سال می‌پوشیدیم. بچه‌های این دوره و زمانه خیلی بی‌انصاف شده‌اند. مگر می‌شود هر دو ماه یک کفش کهنه شود؟»
