طوفان مهیب کاترینا مادر و مادربزرگ لورل را با خود برده است. در کتاب زیر نور ماه شیشه‌ای داستان زندگی لورل را می‌خوانیم که به قلم ژاکلین وودسون نوشته شده و درباره‌ی مواجهه‌ی شخصیت اصلی داستان با این فقدان بزرگ و حادثه‌ی دردناک است. گفتنی است این رمان جذاب در سال 1395 به عنوان اثر برگزیده‌ی شورای کتاب کودک انتخاب شد. در این پست به نقد و بررسی کتاب زیر نور ماه شیشه ای می پردازیم.
نقد و بررسی کتاب زیر نور ماه شیشه ای
پس از طوفان سهمگین کاترینا در آمریکا، لورل دانو وارد زندگی جدیدی شده است. او اکنون در یک شهر جدید زندگی می‌کند و آدم‌های تازه‌ای را به زندگی خود راه داده است. اما در درون قلب او هنوز جای از دست دادن مادر و مادربزرگ محبوبش درد می‌کند. در کتاب زیر نور ماه شیشه‌ای (Beneath a Meth Moon) داستان مواجهه‌ی لورل با این پیشامد تلخ را که منجر به از دست دادن دو تن از اعضای خانواده‌ی او شده است، می‌خوانید.
زندگی جدید لورل به خوبی پیش می‌رود. او یک دوست صمیمی جدید پیدا کرده است و می‌کوشد خود را با شرایط جدید زندگی‌اش وفق دهد. با این حال گویی صداها و خاطرات گذشته او را به تسخیر و احاطه‌ی خود درآورده‌اند. در همین حین است که آشنا شدن با یک دوست جدید، زندگی لورل را در مسیر تازه‌ای قرار می‌دهد؛ مسیر تاریکی که آینده‌ی چندان روشنی پیش رو ندارد. اما زمانی که او با دوستان و خانواده‌ی خود بیگانه می‌شود، به پوسته‌ای از خود سابقش تبدیل شده و آرزو می‌کند دوباره به روال پیشین زندگی‌اش برگردد. در اینجاست که هنرمندی به نام موزس و دوستی به نام کیلی به سراغ او می‌آیند و به لورل کمک می‌کنند تا دوباره خود را بیابد و از دامی که درون آن گرفتار شده است، رها شود.
رمان زیر نور ماه شیشه‌ای ترکیبی از وقایع تلخ و شیرین و خاطرات لورل از زندگی او در قبل و بعد از طوفان است. داستانی دلخراش اما در نهایت امیدوارکننده که ژاکلین وودسون آن را به زیبایی روایت کرده و کیوان عبیدی آشتیانی آن را به زبان فارسی ترجمه کرده است. این اثر به همت نشر افق تهیه و منتشر شده است.
نکوداشت‌های کتاب زیر نور ماه شیشه‌ای
داستانی تکان‌دهنده، امیدوارکننده و سرشار از صداقت. (Kirkus)
جکلین وودسون تنش را در تمام طول اثر حفظ می‌کند، و به روشنی نشان می‌دهد که تسلیم شدن در برابر مواد مخدر چقدر آسان است و بهبودی از آن چقدر دشوار. (Publishers Weekly)
این رمان قدرتمند و بدون حاشیه، زندگی یک دختر را از زمانی که تشویق‌کننده‌ی تیم محبوبش است تا زمانی که اعتیاد او در مسیر بهبودی قرار می‌گیرد، روایت می‌کند. رمانی برجسته که در هر سطحی موفق است. (School Library Journal)
ژاکلین وودسون در کتاب زیر نور ماه شیشه‌ای، از خلال روایتی آهسته و مبهم از مصرف مواد مخدر و با آرامش نثر شاعرانه‌ی خود ما را به سفر تاریک اعتیاد می‌برد. داستانی صمیمی و قانع‌کننده درباره‌ی بقاء. (The Horn Book)
این کتاب خوانندگان را عمیقاً متاثر خواهد کرد. آن‌ها در یافتن راهی برای تجربه‌ی احساس بهتر با لورل همدردی خواهند کرد. (بولتن مرکز کتاب‌های کودک)
کتاب زیر نور ماه شیشه‌ای خوانندگان را ناامید نخواهد کرد. این اثر با یک یادداشت امیدوارکننده به پایان می‌رسد: شاید بتوان درد را در گذشته نوشت و بخشی از آن را آنجا گذاشت و آینده را دوباره تصور کرد. (Booklist)
کتاب زیر نور ماه شیشه‌ای برای چه کسانی مناسب است؟
نوجوانانی را که به داستان‌های الهام‌بخش و واقع‌گرایانه درباره‌ی گذر از دشواری‌های زندگی علاقه دارند، به خواندن کتاب زیر نور ماه شیشه‌ای دعوت می‌کنیم.
با ژاکلین وودسون بیشتر آشنا شویم
ژاکلین وودسون (Jacqueline Woodson)، نویسنده‌ی آمریکایی کتاب‌های کودکان و نوجوانان، در سال 1963 در ایالت اوهایو واقع در شرق آمریکا متولد شد. در سراسر جهان این نویسنده را بیشتر به سبب آثاری همچون «پسران معجزه»، «براون دختر در خواب»، «پس از توپاک» و «دی فاستر» می‌شناسند. جایزه‌ی نیوبری، جایزه‌ی شاعر جوان و انتخاب به عنوان سفیر ملی ادبیات جوانان از سوی کتابخانه‌ی کنگره، بخشی از افتخارات او در این سال‌ها به شمار می‌روند.
«من همواره می‌خواستم در مورد جوامع و افرادی که برای من آشنا بودند بنویسم. می‌خواستم در مورد جوامع رنگین‌کمانی بنویسم. می‌خواستم در مورد دختران بنویسم. می‌خواستم درباره‌ی دوستی بنویسم و درباره‌ی همه‌ی چیزهایی که احساس می‌کردم در بسیاری از کتاب‌هایی که در کودکی می‌خواندم گم شده بودند.» این‌ها بخشی از اظهارت جکلین وودسون درباره‌ی نویسندگی است. او همچنین در نگارش آثار خود به خوش‌بینی و مثبت‌نگری معروف است و گفته است که از کتاب‌هایی که امیدی در آن‌ها نیست، بیزار است. «پیش از آن پایان»، «خود شجاع تو» و «تو تنها نیستی» عناوین برخی از آثار ژاکلین وودسون هستند که به فارسی ترجمه شده‌اند.
در بخشی از کتاب زیر نور ماه شیشه‌ای می‌خوانیم
وقتی بیدار شدم داشت دعا می‌خواند: «خدایا، از تو نمی‌خواهم عزیزانی را که با خودت به آسمان بردی به من برگردانی، اما خواهش می‌کنم لورل را برایم حفظ کن… خواهش می‌کنم لورل را از من نگیر.»
تمام روز بعد و روز بعد از آن را خوابیدم.
هر دو روز بابا یک سینی غذا کنار تختم گذاشت نان برشته و مربا و آب‌پرتقال در لیوانی که موقع خارج شدن از پس‌کریستین پشت ماشین پیدا کردیم. لیوان مال زمان بچگی‌ام بود و شاید روزی در ماشین جایش گذاشته بودم، بنابراین وقتی از زیر صندلی ماشین قل خورد من و بابا به یاد گذشته افتادیم و لبخند زدیم.
اما آن لیوان آب‌پرتقال تمام روز دست‌نخورده در اتاق ماند و گرم شد.
صبح روز سوم، احساس کردم کسی تمام بدنم را توی آب یخ فرو می‌کند و آن‌قدر نگه می‌دارد تا درد را حس کنم بعد بیرونم می‌آورد. حتی مغزم هم درد می‌کرد، اما وقتی خواستم گریه کنم اشکی بیرون نیامد؛ فقط گرسنه‌ی ماه بودم.
آن روز صبح وقتی توی آشپزخانه رفتم جسی‌جونیور پشت میز نشسته بود و یک کاسه شیر و ذرت می‌خورد و تمام دور دهانش خیس بود. بابا روبه‌روی جسی نشسته بود، انجیل می‌خواند و قهوه می‌خورد. مرا که دید لبخند زد، طوری که انگار تمام دعاهایش مستجاب شده بود. بهش زل زدم. چشم‌هایش گود افتاده بود.
به دیوار آشپزخانه تکیه دادم و چشم‌هایم را بستم، درد مثل خنجری در پشتم فرو رفته بود. تمام تنم می‌خارید. هر جایم را می‌خاراندم جایی دیگر به خارش می‌افتاد.
