سبک RPG (نقش آفرینی) از دیرباز طرفدارهای عام و خاص خود را داشته و یکی از پرطرفدارترین سبکها در میان بازیهای رو میزی و ویدئویی است که در چند سال اخیر طرفدار آن چندین برابر شده و پا را از سبک خود فراتر گذاشته و تاثیر زیادی بر سبکهای دیگر بازی نیز گذاشته به شکلی که کمتر بازیی را میتوان پیدا کرد که از سبک RPG تاثیر نگرفته باشد. در این مقاله به تاریخچه سبک RPG خواهیم پرداخت.
تاریخچه سبک RPG در بازی های کامپیوتری
قبل از هرچیز بیاید به پیدایش سبک RPG بپردازیم، سبک RPG با خلق بازی رو میزی Dungeons & Dragons توسط آقای Gary Gygax در سال ۱۹۷۴ به وجود آمد، این بازی با تمرکز بر کارکتر و تجربه فرد باعث ساخت سبکی جدید شد، به صورتی که بازیکن با ساخت یک کارکتر پا به دنیای فانتزی این بازی رو میزی میگذاشت و شما با تصمیماتی که میگرفتید در بازی پیشرفت میکردید، ولی نکتهی کلیدی بازی و سرنوشت ساز آن شانس شما در تاسها بود و البته آیتمهایی که شما در طول ماجراجویی خود به دست آوردید و به این شکل سبک RPG درون بازی D&D زاده شد. (البته قابل ذکر است که سبکهای دیگری مانند Roguelike نیز از بازی D&D میآیند)
دهه ۷۰ و ورود سبک RPG به بازیهای ویدئویی
در این که اولین بازی ویدئویی RPG چیست بحثهای زیادی وجود دارد ولی به اعتقاد بیشتر افراد بازی dnd که در سال ۱۹۷۵ (یک سال بعد از ساخته شدن بازی Dungeons & Dragons) ساخته شد اولین بازی ویدئویی RPG تاریخ است، دلیل اسم dnd برای این بازی همان مخفف Dungeons & Dragons است، این بازی که توسط دو برنامه نویس با زبان TUTOR ساخته شده که به صورت کلی یک نسخهی پایه از بازی Dungeons & Dragons بود، این بازی توانست به فروش ۵۰۰۰۰ نسخهای برسد که برای زمان خودش که کامپیوترها فراگیر نشده بودند بسیار عالی بود.
دهه ۸۰ و شروع محبوبیت سبک RPG
در دهه ۸۰ با پیشرفت کامپیوترها و همهگیر شدن کنسولهای بازی مانند Nintendo NES این سبک هم شروع به همه گیر شدن و محبوب شدن شد. با جهان باز شدن بعضی از بازیهای این سبک، محبوبیتش را چند برابر کرد، در این سالها سبک RPG به دو دسته تقسیم شد دستهی اول استودیوهای غربی بودند که ادعای خالق بودن داشتند و سبک بازیهای خود را Western RPG گذاشتند، دستهی دوم استودیوهای ژاپنی بودند که بسیار در ساخت بازی مهارت داشتند پس اسم سبک خود را J-RPG گذاشتند که مخفف کلمهی نقش آفرینی ژاپنی بود.
بازیهای Western RPG
در سال ۱۹۸۱ دو بازی نقش آفرینی در دو استودیو کوچک یکی در تگزاس آمریکا و دیگری در کانادا پا به جهان گذاشتند این دو بازی Ultima و Wizardry بودند که دوتا از مهم ترین بازیهای RPG تاریخ هستند. از دیگر بازیهای مهم در آن سالها میتوان بازی Dragonstomper را نام برد که در سال ۱۹۸۲ به بازار آمد و اولین بازی RPG تاریخ بود که برای کنسول بازی منتشر شد نه برای کامپیوترها، این بازی در انحصار کنسول Atari 2600 بود قابل ذکر است که نسخههای بعدی Ultima و Wizardry در سال ۱۹۸۳ منتشر شدند.
بازیهای J-RPG
حال که در مورد نقش آفرینیهای غربی صحبت کردیم، وقت آن رسیده در مورد ژاپنیها که بزرگترین بازی سازهای آن دوره بودند صحبت کنیم. در سال ۱۹۸۴ با انتشار کنسول NES که در ژاپن به اسم Famicom شناخته میشود سازندههای ژاپنی به فکر ساخت بازیهای RPG رفتند سازندههایی مانند Square و Enix پا به عرصه رقابت گذاشتند و با ساخت دو بازی Final Fantasy و Dragon Quest توانستند به موفقیت چشم گیری برسند و استاندارد جدیدی در این سبک تعریف کردند.
دهه ۹۰ شروع به تغییر و تلفیق سبک RPG
مهمترین اتفاقی که در دهه ۹۰ برای سبک RPG افتاد این بود که بازیهای تلفیقی RPG با مبارزات اکشن (Action RPG یا A RPG) به محبویت رسیدند به شکلی که حتی بازی های RPG قدیمی مانند Final Fantasy یک نسخه با این سبک به بازار دادند (البته بعدها این بازی به سری mana تغییر اسم داده شد) و مفهوم سبک RPG در این دهه گسترش پیدا کرد. از دیگر اتفاقاتی که در دهه ۹۰ رخ داد گسترش اینترنت بود که منجر به ساخته شدن اولین بازی MMO-RPG بود، بازی Neverwinter Nights در سال ۱۹۹۱ به بازار آمد و اولین در این سبک بود. استودیوی مشهور Interplay Entertainment نیز در دهه ۹۰ بازیهای RPG مختلفی روانه بازار کرد که مشهورترین آن بازی FallOut بود که در سال ۱۹۹۷ منتشر شد، از دیگر استودیوهای بازی سازی معروم که در دهه ۹۰ دست به ساخت بازی RPG زدند میتوان به استودیوی Bethesda اشاره کرد که با ساخت بازیهای ElserScrolls انقلابی در این صنعت به وجود آورد.
بازیهای RPG از سال ۲۰۰۰ تا کنون
از سال ۲۰۰۰ با بیشتر جا افتادن کنسولهای بازی و فرهنگ گیم بازیهای RPG نیز بیشتر محبوب و مشهور شدند به شکلی که جزو پنج سبک محبوب در بازیها است، در سال ۲۰۰۰ با ورود و ساخته شدن استودیوهای بازی سازی و زیاد شدن بازی سازهای مستقل این سبک بیش از هر زمان گسترش پیدا کرد به شکلی که شاید خیلی از بازیهای سالهای اخیر یک بازی RPG نباشند، ولی از المانهای این سبک استفاده کردند، بازیهایی مانند The Elder Scrolls V: Skyrim و Dragon Age: Inquisition توانستند لقب بهترین بازی سال را دریافت کنند و این سبک بازی را بیش از هر زمان در تاریخ به اوج برسانند.
امیدوارم که توانسته باشم شمارا با چکیدهای از تاریخچه سبک RPG آشنا کرده باشم، سبکی که همیشه در اوج و در حال پیشرفت بوده چه بسا باعث موفقیت تجاری شرکتهای بزرگی همانند نینتندو، سونی و مایکروسافت شده.