پسوریازیس یک بیماری شایع پوستی است که چرخه زندگی سلول‌های پوست از حالت طبیعی خارج می‌شود و به سرعت شروع به تقسیم سلولی می‌کنند. این مسئله باعث می‌شود که سلول‌ها به سرعت در سطح پوست تولید شوند. سلول‌های پوستی اضافی، در اندازه‌ها و تکه‌های قرمز هستند که خارش دارند و گاهی هم دردناک هستند. در این مطلب به بررسی علایم و درمان بیماری پسوریازیس می پردازیم.
درمان بیماری پسوریازیس
این بیماری یک بیماری ژنتیکی بوده و به هیچ عنوان مسری و واگیردار نیست. دلیل اصلی بیماری پسوریازیس به وراثت باز می‌گردد. به این معنا که از بدو تولد در ژن فرد وجود دارد، ولی بروز آن قطعی نیست. برخی از عوامل مانند عفونت، تحریکات موضعی، داروهای خاص، آسیب پوست، آب و هوا، سیگار، الکل و استرس می‌تواند این بیماری را نمایان کند. هدف اصلی درمان این است که سرعت رشد سلول‌های پوست را کاهش دهد.
انواع بیماری پسوریازیس
پسوریازیس پلاکی. این نوع، رایج‌ترین فرم پسوریازیس است و به صورت لکه‌های برجسته و قرمز رنگ پوست که توسط فلس‌های سفید نقره‌ای پوشیده شده‌اند، ظاهر می‌شود. لکه‌ها معمولاً به صورت متقارن روی بدن ایجاد می‌شوند و در سر، تنه و اندام‌ها به‌ویژه آرنج‌ها و زانوها بیشتر دیده می‌شوند.
پسوریازیس قطره‌ای (Guttate psoriasis). این نوع معمولاً در کودکان یا جوانان دیده می‌شود و اغلب به شکل نقاط کوچک قرمز رنگی است که روی تنه یا اندام‌ها ظاهر می‌شود. محرک این نوع پسوریازیس اغلب عفونت دستگاه تنفسی فوقانی مانند گلودرد استرپتوکوکی است.
پسوریازیس پوسچولار. ویژگی این نوع وجود برجستگی‌های پر از چرک، به نام پوسچول، احاطه شده با پوست قرمز است. معمولاً دست‌ها و پاها بیشتر درگیر می‌شوند، اما شکلی از این نوع پسوریازیس وجود دارد که بیشتر قسمت‌های بدن را می‌پوشاند. این علائم می‌تواند توسط داروها، عفونت‌ها، استرس یا مواد شیمیایی خاصی ایجاد شوند.
پسوریازیس معکوس. این نوع به صورت لکه‌های صاف و قرمز در نواحی چین‌های پوستی مانند زیر سینه‌ها، کشاله ران یا زیر بغل ظاهر می‌شود. تعریق می‌تواند ضایعات این نوع را بدتر کند.
پسوریازیس اریترودرمیک. این نوع یک شکل نادر اما شدید پسوریازیس است که با پوست قرمز و پوسته پوسته در بیشتر قسمت‌های بدن مشخص می‌شود. ممکن است آفتاب سوختگی شدید یا مصرف برخی دارو مانندکورتیکواستروئیدها محرک ایجاد این نوع پسوریازیس باشد. پسوریازیس اریترودرمیک اغلب در افرادی ایجاد می‌شود که مبتلا به انواع دیگری از پسوریازیس هستند و بیماری آن‌ها به خوبی کنترل نشده است و می‌تواند بسیار جدی باشد.
علائم پسوریازیس
علائم اصلی پسوریازیس لکه های قرمز، پولکی و پوسته پوسته ای است که ممکن است پوسته ها به راحتی ریخته شوند و پوسته های نقره ای جایگزین آن ها شوند. همچنین احتمالاً باعث خارش شدید یا احساس سوزش می شوند.
علائم پسوریازیس در دوره عود بیماری ایجاد می شود و همینطور در طول زمان های مختلف با دوره های بهبودی در طی پاک شدن شکل می گیرند. دوره های بهبودی هر بار به طور متوسط 1 تا 12 ماه طول می کشد.
پیش بینی مدت زمان عود و دوره های بهبود می تواند چالش برانگیز باشد.
علائم می تواند خفیف تا شدید باشد و با توجه به نوع پسوریازیس ممکن است متفاوت باشد.
طبق نظر بنیاد ملی پسوریازیس:
پسوریازیس خفیف کمتر از 3 درصد از بدن را پوشش می دهد.
پسوریازیس متوسط ۳ تا ۱۰ درصد از بدن را پوشش می دهد.
پسوریازیس شدید بیش از ۱۰ درصد از بدن را پوشش می دهد.
پلاک ها ممکن است در هر جایی ایجاد شوند اما معمولاً به صورت تکه های کوچکی در آرنج، زانو، کمر و پوست سر ایجاد می شوند.
تشخیص پسوریازیس چگونه انجام می‌شود؟
تشخیص پسوریازیس از اگزما و دیگر بیماری‌های پوستی به علت شباهتش به این بیماری‌ها می‌تواند سخت باشد. اگر فکر می‌کنید به این بیماری مبتلا شده‌اید، با پزشک خود مشورت کنید. پزشک شما معمولاً با بررسی علائم و یک معاینه فیزیکی ساده، این بیماری را تشخیص می‌دهد.
پزشک همچنین ممکن است برای کمک به تشخیص این بیماری، از پوست شما نمونه‌برداری کند و آن را برای بررسی بیشتر در اختیار آزمایشگاه قرار دهد. در صورت نیاز، ممکن است او از شما بخواهد به پزشک متخصص پوست مراجعه کنید.
در درمان بیماری پوستی پسوریازیس در ابتدا هدف اصلی کاهش رشد سلول‌ها است. درمان قطعی پسوریازیس هنوز مشخص نشده، اما میتوان عوارض آن را کاهش داد و بیماری را تحت کنترل و نظارت پزشک قرار داد. برای درمان پسوریازیس پزشک متخصص پوست در ابتدا با توجه به نوع بیماری و سن داروی بیماری پسوریازیس را تجویز می‌کند. برخی از داروها و پماد‌ها برای بیماری پسوریازیس که باید با تجویز و مشورت پزشک متخصص پوست مصرف شود شامل موارد زیر است:
- لوسیون‌هایی جهت درمان پوست سر
- پماد با ترکیبات کورتیکواستروئید
- شامپو ضد شوره که دارای ترکیباتی جهت کاهش سوزش سر باشند
- داروهایی که برای بیماری های خود ایمنی استفاده می‌شوند
- تزارتون
- در مراحل پیشرفته تر کنترل به وسیله اشعه ماورای بنفش
- ترکیبات دارویی دارای ویتامین D
- در برخی موارد نیز قرار گرفتن در معرض تابش نور آفتاب
درمان خانگی بیماری پسوریازیس
در جواب این سوال که “آیا بیماری پوستی پسوریازیس صدف خطرناک است؟” باید گفت از آنجایی که درمان قطعی برای پسوریازس وجود ندارد این بیماری نسبتا وحشتناک است اما با استفاده از چندین راهکار خانگی میتوان شدت عوارض آن را کاهش داد.
استحمام روزانه : عدم استفاده از صابون های عطری و حمام با روغن های طبیعی که بدن را چرب کنند. دمای آب باید ولرم باشد زیرا حمام با آب داغ برای بدن افراد مبتلا به پسوریازیس مضر است.
کاهش وزن : کاهش چربی و به دنبال آن کاهش تعرق در بدن به بهبود و کاهش عوارض پسوریازیس کمک می‌کند.
استفاده از مرطوب کننده : استفاده از لوسیون های ضد حساسیت و عدم استفاده از هرگونه لوازم عطریِ آرایشی بهداشتی.
حفظ آرامش : استرس یکی از عوامل تشدید کننده بیماری پسوریازیس است، بنابراین با حفظ آرامش در بدن و اعصاب به بهبود این بیماری کمک کنید. انجام ورزش های یوگا و مدیتیشن بسیار مفید خواهد بود.
