مریخ سیاره ای با ویژگی های جالب و مختلفی از جمله آتشفشان های عظیم، دره های عمیق و دهانه هایی که ممکن است آب از آن ها جاری شده باشد. مکان جذاب در مریخ که برای گردشگری عالی هستند.
در آینده اگر انسان بتوانند به مریخ برود این سیاره مکان شگفت انگیزی برای گردشگری و سفر خواهد بود. مکانهای فرود برای ماموریتهای آینده باید برای ایمنی دشتهای مسطح باشند. در این مقاله مکان های جالب مریخ را معرفی میکنیم.
کوه المپوس(Olympus Mons)
کوه المپوس بزرگ ترین آتشفشان منظومه شمسی است. به گفته ناسا این کوه در منطقه آتشفشانی تارسیس قرار دارد و تقریباً به اندازه ایالت آریزونا است. ارتفاع 16 مایلی (25 کیلومتری) آن تقریباً سه برابر ارتفاع اورست زمین است که حدود 5.5 مایل (8.9 کیلومتر) ارتفاع دارد. المپوس مونس یک آتشفشان سپری غول پیکر است که از حرکت گدازه ها و روی هم قرار گرفتن آن ها شکل گرفته است.
آتشفشان سپری (Shield volcano) یکی از انواع آتشفشان است. از روی هم قرار گرفتن روانههای متوالی آتشفشان، ساختمان مدور کمارتفاعی شبیه سپر تشکیل میشود که قطر آن غالباً به چندین ده کیلومتر میرسد. بنابراین این کوه ممکن است برای کوهنوردی مناسب باشد، زیرا میانگین شیب آن تنها 5 درصد است. در قله آن یک فرورفتگی تماشایی به عرض حدود 53 مایل (85 کیلومتر) وجود دارد که توسط اتاقک های ماگمایی تشکیل شده است.
آتشفشان های تارسیس
مریخ آتشفشان های دیگری به جز Olympus Mons نیز دارد. به گفته ناسا منظقه تارسیس شامل 12 آتشفشان غول پیکر در منطقه ای به عرض تقریباً 2500 مایل (4000 کیلومتر) است. این آتشفشانها مانند المپوس مونس بسیار بزرگتر از آتشفشانهای زمین هستند، احتمالاً به این دلیل که مریخ کشش گرانشی ضعیفتری دارد و آتشفشانها میتوانند بلندتر شوند. این آتشفشانها احتمالا به اندازه دو میلیارد سال یا تقریبا نصف عمر مریخ در حال فوران بودهاند.
این تصویر منطقه تارسیس شرقی را نشان می دهد که توسط فضاپیما وایکینگ 1 در سال 1980 ثبت شده است. در سمت چپ می توانید سه آتشفشان سپری را مشاهده کنید که تقریباً 16 مایل (25 کیلومتر) ارتفاع دارند و شامل Ascraeus Mons، Pavonis Mons و Arsia است.
مکان جذاب در مریخ: دره مارینر
مریخ علاوه بر بزرگترین آتشفشان های منظومه شمسی است شامل بزرگترین دره ها نیز است. طبق گفته ناسا Valles Marineris تقریباً 1850 مایل (3000 کیلومتر) طول دارد و حدود چهار برابر طولانی تر از گرند کانیون است که طول آن حدود 500 مایل (800 کیلومتر) است.
محققان مطمئن نیستند که دره مارینر چگونه به وجود آمده است، اما چندین نظریه در مورد شکل گیری آن وجود دارد. بسیاری از دانشمندان معتقدند که زمانی که منطقه تارسیس شکل گرفت، به شکل گیری این دره کمک کرد. گدازه ای که در منطقه آتشفشانی حرکت می کرد، پوسته را به سمت بالا فشار داد و باعث شکستگی شد. با گذشت زمان این شکستگی ها به دره مارینر تبدیل شدند.
مکان جذاب در مریخ: قطب شمال و جنوب
مریخ دارای دو منطقه یخی در قطب های خود است که ترکیبات متفاوتی دارند. قطب شمال توسط کاوشگر فینیکس در سال 2008 از نزدیک مورد بررسی قرار گرفت، قطب جنوب نیز از طریق مدارگرد بررسی شده است. به گفته ناسا در طول زمستان دما در نزدیکی هر دو قطب شمال و جنوب آنقدر سرد است که دی اکسید کربن به یخ تبدیل میشود.
این فرآیند در تابستان زمانی که دی اکسید کربن به اتمسفر برمیگردد، معکوس می شود. دی اکسید کربن به طور کامل در نیمکره شمالی ناپدید می شود و یک کلاهک یخی از خود به جای می گذارد. اما مقداری از یخ دی اکسید کربن در جو جنوبی باقی می ماند. این حرکت یخ تأثیرات گسترده ای بر آب و هوای مریخ دارد و باد و سایر اثرات را ایجاد می کند.
دهانه گیل و کوه شارپ (آئولیس مونس)
دهانه گیل (Gale Crater) که با فرود مریخ نورد کنجکاوی در سال 2012 کشف شد. این دهانه شواهدی از وجود آب در گذشته دارد. این مریخ نورد چند هفته پس از فرود به یک بستر رودخانه برخورد کرد و شواهد گسترده تری از وجود آب در طول سفر خود در امتداد کف دهانه پیدا کرد. مریخ نورد اکنون در حال صعود به یک آتشفشان به نام کوه شارپ (Aeolis Mons) است و ویژگی های آن را بررسی میکند.
یکی از جالبترین یافتههای مریخ نورد کنجکاوی کشف مولکولهای آلی در این منطقه است. نتایج سال 2018 اعلام کرد که این مواد آلی در داخل سنگ های 3.5 میلیارد ساله کشف شده اند. همزمان با کشف مولکولهای آلی محققان اعلام کردند که طبق یافته های مریخ نورد غلظت متان در جو در طول فصول تغییر میکند. متان عنصری است که میتواند توسط میکروبها و همچنین پدیدههای ژئولوژیکی تولید شود، بنابراین مشخص نیست که آیا این نشانهای از حیات است یا خیر.
مکان جذاب در مریخ: مدوسا فوسا
Medusae Fossae یکی از عجیبترین مکانهای مریخ است و برخی افراد حتی حدس میزنند که شواهدی از سقوط بشقاب پرنده در آن وجود دارد. توضیح محتملتر این است مدوسا فوسا که یک ذخایر آتشفشانی عظیم است که تقریباً یک پنجم ایالات متحده است. با گذشت زمان بادها صخرهها را به شکلهای زیبایی درآوردند. اما محققان برای اطلاع از چگونگی تشکیل Medusae Fossae توسط این آتشفشانها به مطالعه بیشتری نیاز دارند.
یک مطالعه در سال 2018 نشان داد که این شکلگیری ممکن است بر اثر صدها انفجار آتشفشانی عظیم در ۵۰۰ میلیون سال پیش رخ داده باشد. این فوران ها آب و هوای سیاره سرخ را گرم می کرد زیرا گازهای گلخانه ای ناشی از آتشفشان ها به اتمسفر وارد میشدند.
خطوط بازگشتی شیب دار در دهانه ی هیل (Hale Crater)
مریخ دارای ویژگیهای عجیبی به نام خطهای شیبدار است که در هوای گرم در کنارههای دهانههای شیبدار شکل میگیرند. با این حال هنوز در مورد این خطوط شیب دار نمیدانیم. تصاویر نشان داده شده در دهانه هیل ( همچنین مکان های دیگر) نقاطی را نشان می دهد که نشانه هایی از هیدراتاسیون را در آنها میتوان مشاهده کرد.
در سال 2015 ناسا در ابتدا اعلام کرد که نمک های هیدراته باید نشانه هایی از آب جاری در سطح باشند، اما تحقیقات بعدی نشان داد که این خطوط شیب دار یا RSL می تواند از آب جوی یا جریان های خشک شن و ماسه تشکیل شود. ممکن است مجبور شویم به این RSL نزدیک شویم تا ببینیم ماهیت واقعی آنها چیست.
اما یک مشکل وجود دارد. اگر RSL واقعاً دارای میکروبهای بیگانه باشد، در صورت آلودگی نباید خیلی به آن ها نزدیک شویم. کاوشگران انسانی در آینده ممکن است مجبور شوند این ویژگی های مرموز را از دور با استفاده از دوربین دوچشمی مشاهده کنند.
تپه های شبح وار در نوکتیس لابرینت و حوزه هلاس
مریخ سیاره ای است که بیشتر توسط باد شکل گرفته است، زیرا آب با رقیق شدن جو آن تبخیر شده است. اما میتوانیم شواهد گستردهای از آبهای گذشته را ببینیم، مانند مناطقی از “تپههای ارواح” که در Noctis Labyrinthus و حوزه Hellas یافت شدهاند.
محققان می گویند که در این مناطق تپه هایی با ارتفاع ده ها متر وجود داشته است. بعداً تپهها توسط گدازه یا آب غرق شدند و فقط پایه های آن ها باقی ماندند. تپه های قدیمی مانند چیزی که در تصویر دیده میشود، نشان میدهند که باد چگونه در گذشته در مریخ جریان داشته است. این اطلاعات به اقلیمشناسان نکاتی در مورد گذشته سیاره سرخ میدهد. همچنین این احتمال وجود دارد که میکروبهایی در نواحی حفاظت شده این تپه ها در برابر بادها و تشعشعات پنهان شده اند!