به نظر می‌رسد که در سال‌های اخیر فیلم و سریال‌های زیادی سراغ اقتباس از رمان رفته‌اند، مثل «دروغ‌های کوچک بزرگ» (Big Little Lies) و «تمام نورهایی که نمی‌توانیم ببینیم» (All the Light We Cannot See) که تنها دو مورد از انبوه اقتباس‌هایی هستند که در سال‌های اخیر ساخته شده‌اند. تازه‌ترین نمونه‌ی این اقتباس‌ها، سریال «ماده تاریک» (Dark Matter) است که بر اساس کتاب بلیک کراوچ به همین نام ساخته شده؛ کتابی تحسین‌شده که نامزدی جایزه‌ی جهانی فناوری برای سال ۲۰۱۶ میلادی را دریافت کرد. در این پست به نقد و بررسی سریال ماده تاریک (Dark Matter) می پردازیم.
نقد و بررسی سریال ماده تاریک (Dark Matter)
از همان زمان انتشار، کتاب «ماده تاریک» با ترکیب دو ژانر علمی-تخیلی و تریلر بسیاری از خوانندگان این سبک را به سمت خود جلب کرد و موفقیت آن، احتمال ساخت یک سریال تلویزیونی را به شدت بالا برده بود. تا اینکه بالاخره در دسامبر سال ۲۰۲۰ میلادی اعلام شد که اپل‌تی‌وی پلاس (Apple TV+) می‌خواهد مجموعه‌ای بر اساس رمان «ماده تاریک» بسازد و حالا پس از چهار سال این سریال منتشر شده است.
با تمام شدن فصل اول سریال «صورت فلکی» (Constellation) در اپل‌تی‌وی پلاس، «ماده تاریک» با پیش‌فرض‌های مشابه آمده تا جای خالی آن را پر کند. داستان این مجموعه‌ی تازه نیز مبتنی بر جهان‌های موازی است که مانند آن را در سریالی چون «همتا» (Counterpart) هم دیده بودیم. اما آنچه «ماده تاریک» را از سایر سریال یا فیلم‌های علمی-تخیلی درباره‌ی چندجهانی متمایز می‌کند، تمرکز آن بر عنصر انسانی است. داستان سریال نیز تمام مدت حول کاراکترها می‌گردد و می‌توان گفت تمام المان‌های عجیب و غریب در حاشیه‌ی آن قرار می‌گیرند.
اما با یک گروه بازیگری پر از نام‌های آشنا و بودجه‌ای که برای سریالی در این پلتفرم چشمگیر به نظر می‌رسد، کاملا طبیعی است که طرفداران بی‌صبرانه مشتاق دیدن «ماده تاریک» باشند. علاوه بر این، واکنش‌های منتقدان نیز تا اینجای کار امیدواری ما را بیشتر کرده است.
داستان سریال «ماده تاریک» چیست؟
«ماده تاریک» داستان جیسون دسن را دنبال می‌کند. او فیزیکدان و پروفسوری در دانشگاه شیکاگو است که روزی ربوده می‌شود، اما وقتی چشم باز می‌کند می‌فهمدد که در یک دنیای دیگر از خواب بیدار شده است. این دنیای تازه تقریبا از هر نظر شبیه دنیای واقعی است که جیسون می‌شناسد، اما یک تفاوت مهم بین آن‌ها وجود دارد: زندگی او در این دنیای جدید یک مسیر کاملا متفاوت را طی کرده و خبری از همسرش دنیلا و فرزندش چارلی نیست.
جیسون اما مصمم است که به خانواده‌ی واقعی خود بازگردد و از آن‌ها در برابر آسیب‌هایی که ممکن است این دنیاهای موازی بر سرشان بیاورد محافظت کند. او با تراپیست خود در این جهان جدید، که آماندا نام دارد، همراه می‌شود تا در جهان‌های موازی دنبال واقعیت اصلی‌اش بگردند.
سازندگان «ماده تاریک» داستان سریال را اینگونه توصیف کرده‌اند: «ماده تاریک» یکی از بهترین رمان‌های علمی-تخیلی دهه‌ی پیش است که مورد ستایش همگان قرار گرفته و داستان آن، ماجرای راه‌های نرفته را روایت می‌کند. جیسون دسن، فیزیکدان، پروفسور و مرد خانواده یک شب که در خیابان‌های شیکاگو به سمت خانه می‌رود ربوده شده و در نسخه‌ی متفاوتی از زندگی خودش بیدار می‌شود. شگفتی به سرعت جای خودش را به کابوس می‌دهد و جیسون بیهوده می‌کوشد در میانه‌ی این زندگی عجیب، که تمام قوانین فیزیک را در هم می‌شکند، به واقعیت آشنای خود بازگردد. در این هزارتوی واقعیت‌ها، جیسون پا به سفری دلخراش برای بازگشت به خانواده‌ی خود می‌گذارد تا آن‌ها را از ترسناک‌ترین و قدرتمندترین دشمن قابل تصورشان نجات دهد.»
با اینکه «ماده تاریک» از چندجهانی و دنیاهای موازی حرف می‌زند، اما مسیر خود را به سمت داستان‌های دیگر این ژانر، مثل فیلم‌های مارول نبرده است. درست است که «ماده تاریک» همچنان یک سریال علمی-تخیلی به حساب می‌آید، اما داستان آن پا در زمین دارد و در بطن خود درباره‌ی مردی است که سعی می‌کند با کیستی خود، انتخاب‌هایی که انجام داده، اشتباهاتی که مرتکب شده و راه‌هایی که در زندگی نرفته کنار بیاید.
بلیک کراوچ خود بر عنصر انسانی داستان «ماده تاریک» تأکید داشته است. با اینکه داستان‌های تریلر و علمی-تخیلی به خودی خود طرفدار دارند، اما افزودن عنصری مثل هوش مصنوعی، مکانیک کوانتومی، دستکاری ژن و مانند این‌ها می‌تواند به روایت جنبه‌ای واقعی و انسانی بدهد، انگار که داستان بازتابی از جهانی است که خودمان در حال حاضر در آن زندگی می‌کنیم و از همین روست که کراوچ برای نگارش «ماده تاریک» سراغ مکانیک کوانتومی رفته و داستان خود را حول جهان‌های موازی متمرکز کرده است.
«ماده تاریک» چند قسمت دارد؟ آیا فصل دوم آن تأیید شده است؟
سریال «ماده تاریک» در اصل یک مجموعه‌ی نه قسمتی است که اپیزودهای آن به طور هفتگی پخش می‌شوند. دو قسمت اول این مجموعه در تاریخ هشت می امسال منتشر شدند و آخرین اپیزود نیز در ۲۶ ژوئن از اپل‌تی‌وی پلاس پخش خواهد شد. عناوین اعلام شده برای هر اپیزود به این ترتیب هستند: آیا از زندگی خود راضی هستید؟ (Are You Happy in Your Life?)، شکاف (Split)، جعبه (The Box)، راهرو (The Corridor)، ولاسیتی تاریک (Dark Velocity)، متأهل‌های لعنتی (Fucking Married People)، در آتش ستارگان مرده (In the Fires of Dead Stars)، سیاره‌ی مشتری (Jupiter).
هنوز خبری مبنی بر تمدید سریال «ماده تاریک» برای فصل دوم منتشر نشده است. البته پایان‌بندی مجموعه به گونه‌ای است که راه را برای فصل‌های بعدی باز می‌گذارد و امید داریم سریال بتواند از نظرات بینندگان و منتقدان استفاده کرده و مسیری را پیش بگیرد که هم پویای و جریان کتاب اصلی را حفظ کند، هم دنیاسازی و توسعه‌ی شخصیت‌ها را در اولویت خود قرار دهد.
