انگار قرار نیست اینترنت هیچ وقت حتی به شرایط کم‌کیفیت و سرعت پایین پیش از دو ماه گذشته بازگردد. از شهریورماه تاکنون در کنار قطعی‌های گاه و بی‌گاه در ساعاتی از شبانه‌روز اختلال شدید دست از سر اینترنت برنداشته و در دو هفته گذشته این اختلال و محدودیت‌ها شدید‌تر هم شده است. شرکت ابر دراک، که در زمینه خدمات ابری فعالیت می‌کند، اختلال‌های شایع شبکه اینترنت در هفته گذشته را منتشر کرده است. در این خبر به بررسی مشکلات هفته گذشته از مشکل در آپلود تا فیلترینگ پورت‌های جدید می پردازیم.
مشکل در آپلود و فیلترینگ پورت‌های جدید
طبق این گزارش، اختلال ارتباطات بین‌شهری در ساعاتی از روز دیده شده است. به طور دقیق، اختلال ارتباطات بین‌استانی در هفته‌های گذشته به‌شکل تقریبی از بازه زمانی ۸ صبح تا ۱۱ و در بازه زمانی ۵ تا ۷ بعدازظهر به‌صورت مکرر اتفاق افتاده است.
این اختلال‌ها نه‌تنها به‌صورت بین‌شهری، بلکه به‌شکل درون‌شهری هم وجود داشته است. در گزارش ابر دراک آمده که اختلال ارتباط بین چند دیتاسنتر در شهر تهران در ساعاتی از روز نمونه‌ای از این اختلالات است. ابر دراک اعلام کرده که به نظر می‌رسد این اتفاق‌ها به‌خاطر تغییرات در حال اعمال روی زیرساخت اینترنت باشد و ایجاد این‌گونه اختلالات از سوی دیتاسنترها صورت نگرفته است.
همچنین در روزهای اخیر، تغییرات روی برقراری ارتباط‌های زیرساختی از قبیل تانل‌ها اعمال می‌شود و پرو‌تکل‌های Tunneling مورد هدف قرار گرفته‌اند. Tunneling روشی برای انتقال داده است که از طریق شبکه‌های خصوصی مجازی (VPN) استفاده می‌شود.
اواخر آبان‌ماه نیز سعید سوزنگر، کارشناس امنیت سایبری در گفت‌وگو با راه پرداخت تٲکید کرده بود از اواسط آبان تغییراتی در سیستم فیلترینگ کشور اعمال شده و همین تغییرات اختلال شدیدی در دسترسی به اینترنت ایجاد کرده است. او در آن زمان با اشاره به پیچیده‌تر‌شدن سیستم فیلترینگ کشور گفته بود: «نوع فیلترینگی که حالا روی شبکه پیاده می‌شود بسیار پیچیده‌تر از گذشته است و فکر می‌کنیم یا روش تشخیص را ارتقا داده‌اند یا ابزارهای جدیدی برای اعمال فیلترینگ بیشتر روی شبکه نصب کرده‌اند.»
مشکل در آپلود اطلاعات
از سه هفته گذشته بسیاری از کاربران اعلام کردند سرعت اینترنت هنگام آپلود اختلال شدیدی دارد. آنها اظهار می‌کنند هنگام آپلود فایل‌های حجیم مانند ویدئو یا عکس، ناگهان سرعت سرویس‌شان افت می‌کند و بارگذاری و ارسال فایل نیز شدیداً کند شده است.
این مشکل با بررسی‌های راه پرداخت همچنان ادامه دارد. گزارش ابر دراک هم نشان می‌دهد در هفته گذشته ارسال و دریافت اطلاعات با سرعت محدود انجام شده است.
طبق بررسی ابر دراک، سرعت آپلود به‌طور موثر به ازای هر اتصال محدود شده است. این اختلال در سطح زیرساخت شبکه اتفاق می‌افتد. براساس گزارش ابر دراک، چه برای اتصال به خارج و چه داخل ایران، سرعت آپلود Connectionها محدود شده و گاهی اوقات این محدودیت برای اتصال‌های امن و غیرامن هم اعمال شده است.
همچنین مشکلات شدیدی روی اتصال به Repositoryهای توزیع‌های مختلف لینوکس اتفاق افتاده است. از آنجا که گاهی اتصال به Repositoryها از پروتکل HTTP هم مورد استفاده است، ابر دراک نتیجه گرفتە این محدودیت هم برای اتصال‌های امن و هم غیرامن اعمال شده است.
فیلترینگ پورت‌های جدید
طبق گفته کارشناسان، فیلترینگ از اوایل امسال رشد چشمگیری داشته و روز به روز در حال پیشرفت است؛ تا جایی که امروز روش‌های پیچیده‌تر گذشته هم از دسترس خارج شده‌اند.
گزارش اخیر ابر دراک نیز به‌خوبی این موضوع را نشان می‌دهد. ابر دراک اعلام کرده در هفته گذشته پورت‌های Well-Known بسته شده‌اند. طبق گزارش این شرکت ابری، اختلال روی پورت‌های Well-Known مانند پورت 22 یا پورت‌های RDP یا هر پورت Well-Known که با TLS امن شده مثل پروتکل SSH، در دسترسی از خارج به داخل یکی از مشکل‌سازترین اتفاق‌های هفته گذشته بوده است.
این شرکت در مثالی توضیح داده: «برای اتصال SSL از یک سرور خارجی به داخلی و کپی یک فایل Backup، پورت 22 که Well-Known است و با TLS امن شده، کار نمی‌کند، اما با پورت‌های دیگر مانند پورت 25 کار می‌کند.»
طبق ادعای ابر دراک این اختلال بیانگر این است که فیلترینگ در سطح شماره پورت هم در حال انجام است. همچنین ابر دراک اعلام کرده یکی دیگر از اختلال‌هایی که در پی دست‌کاری‌های انجام‌شده در DNS و مسیریابی به‌وجود آمده، متصل‌نشدن به ACME است که درنتیجه آن اختلال‌هایی در تولید SSL Certificate رایگان برای وب‌سایت‌ها به وجود آمده است.
اختلال روی پهنای باند در حالی هر روز بیشتر می‌شود که هفته گذشته وزیر ارتباطات از شکست رکورد ترافیک داخلی به ۶ ترابیت بر ثانیه برای اولین بار در کشور گفت، اما هیچ کدام از مدیران وزارت ارتباطات اعلام نمی‌کنند که در بیش از ۷۰ روز گذشته و با شروع قطعی و محدودیت شدید اینترنت تا چه میزان مصرف پهنای باند کشور کاهش پیدا کرده است.
پیش از قطعی و شروع محدودیت اینترنت و فیلترینگ چندین پلتفرم پرکاربر ازجمله اینستاگرام و واتس‌اپ، بسیاری از مدیران شرکت‌های اینترنتی اعلام می‌کردند نزدیک به ۵۰ درصد ترافیک پهنای باند بین‌الملل کشور مربوط به اینستاگرام است؛ ادعایی که گزارش اخیر مرکز ملی فضای مجازی هم آن را تأیید کرده است. طبق این گزارش با فیلترینگ اینستاگرام ۵۰ درصد میزان پهنای باند مصرفی شرکت‌های اینترنتی کاهش پیدا کرده است. به نظر می‌رسد اختلال روی اینترنت و افزایش فیلترینگ سرویس‌ها و پورت‌های مختلف، روی افزایش میزان ترافیک داخلی کشور بی‌تٲثیر نباشد.
