مقارنه ماه نو و سیاره مشتری

ماه نو در 25 سپتامبر در ساعت 5:54 بعد از ظهر رخ می دهد. ماه نو زمانی اتفاق می افتد که ماه مستقیماً بین خورشید و زمین قرار بگیرد. مقارنه ماه نو و سیاره مشتری به وقوع می پیوندد.

این دو جرم طول جغرافیایی کیهانی یکسانی دارند و به این هم ترازی مقارنه میگویند. طول آسمانی (celestial longitude) فاصله زاویه ای یک جسم آسمانی از یک نقطه تعریف شده در آسمان (معمولاً نقطه ی صفر درجه در صورت فلکی حمل) به سمت شرق اندازه گیری می شود. در طول ماه‌های جدید خطی که از ستاره قطبی به سمت جنوب از طریق خورشید کشیده می‌شود نیز به ماه برخورد می‌کند.

هنگام وقوع ماه نو سمت نورانی ماه از زمین دور می شود و آن را برای رصدکننده زمینی نامرئی می کند. هنگامی که ماه مستقیماً از مقابل خورشید عبور کند که باعث ایجاد خسوف می شود. خسوف بعدی در 25 اکتبر اتفاق می افتد.

فازهای ماه در زمان‌های مختلف بسته به طول جغرافیایی یا منطقه زمانی رخ می‌دهند. بنابراین ماه نو که در ساعت 5:54 بعد از ظهر رخ می دهد، در نیویورک در 26 سپتامبر در ساعت 9:54 صبح اتفاق می افتد و در مکزیکو سیتی ساعت 4:54 بعد از ظهر است. شما میتوانید با استفاده از دوربین دوچشمی یا تلسکوپ ماه را تماشا کنید.

یک روز پس از ماه نو در 26 سپتامبر سیاره مشتری زمانی که در سمت مخالف زمین نسبت به خورشید قرار دارد، مقابله رخ میدهد. در نقطه تقابل زمین در وسط خطی بین یک سیاره بیرونی و خورشید قرار دارد و ما خورشید را در یک سر آسمان و سیاره مقابل را در جهت مخالف می بینیم. موقعیت مقابله برای سیارات “بیرونی” یعنی مریخ، مشتری، زحل، اورانوس و نپتون ممکن است رخ دهد. در این زمان زمین به آن سیارات نزدیک‌تر است و آن‌ها روشن‌تر هستند و در تمام شب قابل مشاهده هستند.

در این مورد لحظه مقابله در ساعت 3:25 بعد از ظهر است. از نیویورک مشتری در ساعت 6:46 26 سپتامبر بعد از ظهر طلوع می کند و صبح روز بعد در ساعت 6:50 غروب میکند. خورشید در 26 سپتامبر در همان زمان غروب می کند و در ساعت 6:48 صبح روز 27 طلوع می کند.

مشتری در صورت فلکی حوت قرار دارد. این سیاره در شرق آسمان پس از غروب خورشید درخشان ترین جرم است. اینکه مشتری وقتی از نصف النهار می گذرد چقدر اوج می گیرد به عرض جغرافیایی موقعیت مکانی بستگی دارد. از شهر نیویورک (و سایر نقاط در عرض های جغرافیایی میانه شمالی)، مشتری حدود 49 درجه ارتفاع خواهد داشت.

در نزدیک خط استوا مانند کیتو، اکوادور این سیاره تقریباً بالای سر خواهد بود. در ساعت 12:10 صبح به وقت محلی در 27 سپتامبر 89 درجه ارتفاع خواهد داشت. از میانه عرض های جغرافیایی جنوبی مکان هایی مانند کیپ تاون مشتری دوباره پایین تر ظاهر می شود، حدود 56 درجه بالاتر از افق شمالی زمانی که در ساعت 12:42 صبح به وقت محلی از نصف النهار عبور می کند.

به غیر از مشتری سایر سیارات با چشم غیر مسلح پشت سر هم در طول شب قابل مشاهده خواهند بود. در غروب 25 سپتامبر اولین سیاره ای که در ساعت 5:00 بعد از ظهر طلوع می کند زحل است. این سیاره در نیویورک حدود نیم ساعت تا 45 دقیقه پس از غروب خورشید، بسته به میزان صاف بودن آسمان قابل مشاهده است. در ساعت 7:47 بعد از ظهر تا زمانی که خورشید به 12 درجه زیر افق برسد، زحل حدود 24 درجه ارتفاع خواهد داشت. زحل در صورت فلکی جدی یا بز دریایی قرار دارد و از آنجایی که صورت فلکی جدی کم نور است، این سیاره خودنمایی می کند.

مکان‌های جنوبی‌تر زحل را بالاتر در آسمان خواهند دید. در کیتو زحل در ساعت 4:17 بعد از ظهر طلوع می کند. به وقت محلی 25 سپتامبر خورشید در ساعت 18:08 غروب می کند و در ساعت 6:53 بعد از ظهر غروب خواهد کرد. در این زمان سیاره حلقه دار حدود 51 درجه بالاتر از افق جنوب شرقی خواهد بود. در کیپ تاون زحل در ساعت 3:09 بعد از ظهر طلوع می کند و در ساعت 7:38 بعد از ظهر غروب میکند. در این زمان زحل 54 درجه در شمال شرقی خواهد بود.

مریخ در صورت فلکی ثور قرار دارد. از شهر نیویورک سیاره سرخ در ساعت 10:20 شب طلوع میکند و تا نیمه شب حدود 17 درجه در شرق خواهد بود. این سیاره در سمت چپ الدبران، درخشان ترین ستاره ثور ظاهر خواهد شد. هر دو رنگ قرمز مایل به قرمز هستند و مریخ قرمز بیشتری نسبت به رنگ سفید-نارنجی الدبران دارد. بر خلاف الدبران مریخ مانند ستاره‌ها نمی‌درخشد. در واقع سیارات با نوری ثابت می‌درخشند.

مریخ در هنگام حرکت به سمت جنوب در آسمان پایین تر ظاهر می شود. به عنوان مثال در کیتو مریخ کمی دیرتر و در ساعت 11:01 شب طلوع می کند و تا ساعت 11:45 شب ارتفاع آن در شمال شرق تنها 10 درجه خواهد بود. در جنوب (و دو منطقه زمانی به سمت شرق)، در بوئنوس آیرس مریخ در ساعت 12:45 صبح روز 26 سپتامبر طلوع می کند و تا ساعت 1:30 بامداد فقط 7 درجه ارتفاع دارد.

زهره سیاره صبح است. اگر در 26 سپتامبر زود بیدار شوید، این سیاره در ساعت 6:11 صبح به وقت محلی در نیویورک طلوع می کند. خورشید حدود نیم ساعت بعد طلوع می کند و سیاره زهره کم کم ناپدید میشود. عطارد در موقعیت مشابهی قرار دارد (در ساعت 6:20 در 26 سپتامبر طلوع می کند) و کم نورتر از زهره است. وضعیت آن با موقعیت مکانی فرد تغییر نمی کند. زمان طلوع و غروب متفاوت است و فاصله از خورشید تغییر نمی کند.

سپتامبر و اکتبر زمانی است که صورت های فلکی پاییزی نیمکره شمالی ظاهر میشوند و بیشتر شب قابل مشاهده هستند. در اول غروب ستارگان تابستانی غروب می‌کنند و در ساعات ابتدایی قبل از طلوع آفتاب، ستارگان زمستانی را می‌بینید که طلوع می‌کنند. بین آن مناطق آسمان صورت های فلکی مانند آندرومدا، اسب بالدار، نهنگ و برساووش قرار دارند. به طور کلی صورت های فلکی پاییزی آنقدرها روشن نیستند و قسمت اعظم آسمان با “منطقه غرب” شامل مجموعه ای از صورت های فلکی جدی، دلو (آبریز)، حوت، نهنگ پوشانده میشود.

حدود ساعت 10 شب در غروب 25 سپتامبر با نگاه به سمت جنوب (تقریباً در جهت مشتری و بالای آن) می توان مربع پاییزی را دید. مربع پاییزی یا مربع بزرگ یک صورتواره است که از چهار ستاره شاخص در صورت فلکی اسب بزرگ به شکل یک مربع بزرگ است. ستارگان مرکب الفرس (زین اسب)، ساعدالفرس (بازوی اسب)، جنب (پهلوی اسب) و آلفای صورت فلکی آندرومدا این مربع را تشکیل داده اند. سره الفرس یا آلفراتز، ستاره آلفای آندرومدا، در گوشه سمت راست قرار خواهد گرفت و سه ستاره دیگر در پگاسوس یا اسب بزرگ هستند. آندرومدا از دو خط منحنی ستاره تشکیل شده است که تقریباً به سمت شرق حرکت می کنند.

در یک مکان تاریک می توان کهکشان آندرومدا را به شکل یک لکه کم نور دید. با دوربین دوچشمی شکل مارپیچی به وضوح قابل مشاهده است. کهکشان آندرومدا حدود 2.7 میلیون سال نوری از ما فاصله دارد.

با نگاه مستقیم به افق از مربع پاییزی، مشتری را خواهید دید و اگر آسمان به اندازه کافی تاریک باشد در سمت راست و بالای سیاره دایره کوچکی از ستارگان وجود دارد که یکی از دو ماهی در صورت فلکی حوت را مشخص می کند. از دایره می توان خطی از ستاره های کم نور را به سمت شرق و جنوب (پایین و چپ) دنبال کرد که چرخشی تند به سمت بالا به دایره ستارگان دیگر، جایی که دومین ماهی صورت فلکی حوت است انجام می دهد. این خط نشان دهنده طنابی است که ماهی را کنار هم نگه می دارد. اعتدال بهاری در صورت فلکی حوت قرار دارد.

در جنوب حوت صورت فلکی نهنگ هیولای دریایی است که در افسانه ها برای خوردن آندرومدا فراخوانده شد. سیتوس یا نهنگ از مناطق شهری نیز به سختی قابل مشاهده است، اما با نگاه کردن به زیر سیاره مشتری، می توان شکل “V” از ستاره ها را دید که انتهای جلویی سر هیولای دریایی است. سیتوس یک ستاره به نام میرا یا Omicron Ceti دارد که اولین ستاره متغیری است که کشف شده است. در طول 332 روز از قدر 2 به 10 تغییر می کند. این ستاره تقریباً در ژوئیه یک دهم روشنایی زحل بود و هنوز با چشم غیر مسلح قابل مشاهده است، هرچند در تابستان کم نورتر است.

با چرخش به سمت شمال شرقی می توان پرسئوس، قهرمانی که آندرومدا را از دست سیتوس نجات داد، دید. پرسئوس گروه درخشان تری از ستارگان است و شکلی مثلثی گونه دارد. در نزدیکی پرسئوس، کاسیوپیا، ملکه و مادر آندرومدا قرار دارد. ذات‌الکُرسی یا کاسیوپیا بالای پرسئوس و به شکل “W” است. شما می توانید از ذات الکرسی برای پیدا کردن ستاره قطبی، مشابه دب اکبر استفاده کنید.

سه ستاره‌ای که قسمت میانی «W» را تشکیل می‌دهند، می‌توان برای یافتن ستاره‌ی قطبی استفاده کرد. جهت سه‌ستاره‌ای میانی که فلشی تشکیل می‌دهند را دنبال کنید. در نهایت باید به یک ستاره تقریباً روشن برسید. این ستاره‌ی قطبی است. با بالا رفتن از شرق صورت فلکی ارابه‌بان و در سمت راست آن صورت فلکی گاو یا ثور را خواهید دید.

در نیمکره جنوبی در عرض جغرافیایی بوئنوس آیرس یا ملبورن در 25 سپتامبر حدود ساعت 22:00 صورت فلکی صلیب جنوبی در جنوب-جنوب غربی در پایین آسمان قرار دارد. با این صورت فلکی می‌‌توان جنوبی‌‌ترین مکان در آسمان یعنی قطب جنوب سماوی که تمام ستاره‌‌های جنوبی پیرامون آن می‌‌چرخند را پیدا کرد. هیچ ستاره درخشانی در نزدیکی قطب جنوب سماوی وجود ندارد.

در سمت راست صلیب جنوبی و بالای آن Rigil Kentaurus قرار دارد که با نام آلفا قنطورس شناخته می‌شود و در داستان های تخیلی شهرت زیادی دارد. در جنوب شرقی و تقریباً نیمه راه به سمت بالا (حدود 42 درجه به بالا) آخرالنهر یا Achernar درخشان ترین ستاره رودخانه است که از آسمان نیمکره جنوبی شروع می شود و در نزدیکی پای صورت فلکی جبار یا شکارچی که بعد از نیمه شب شروع به طلوع می کند، پایان می یابد.

ستاره سهیل (Canopus) با نام باستانی پَرَک، اَگَست درخشان‌ترین ستاره صورت فلکی شاه‌تخته یا کشتی در نیمکره جنوبی آسمان است که در ساعت 8:51 ب.ظ طلوع میکند. سیتوس در آن زمان در شمال شرقی در حال بالا آمدن است و در جنوب-جنوب غربی می توان صورت فلکی عقرب را که رو به افق است مشاهده کرد.

ماه های نو قابل مشاهده نیستند مگر اینکه خسوف رخ دهد. خسوف در هر ماه جدید اتفاق نمی افتد زیرا مدار ماه حدود 5 درجه نسبت به صفحه مدار زمین کج می شود. بنابراین سایه ماه در بیشتر مواقع زمین را از دست می دهد. (خورشید گرفتگی بعدی 25 اکتبر 2022 است).