ریچارد فاینمن یکی از مشهورترین و شگفت انگیزترین شخصیتهای تاریخ علم محسوب میشود. دکتر فاینمن برنده جایزه نوبل ۱۹۶۵ در QED (همراه با J. Schwinger و Tomonaga)، یک استاد فوق العاده شگفت انگیز و یک فیزیکدان بزرگ بود. فاینمن همچنین یک نظریه ریاضی مطرح کرد که فیزیک ابرشارگی در هلیوم مایع را توضیح میدهد. فاینمن به همراه ماری گل من مدلی را برای توصیف واپاشی ضعیف توسعه داد. در سالهای بعد فاینمن با ارائه مدل پارتون خود از فرایندهای برخورد پروتون با انرژی بالا نقش مهمی در توسعه نظریه کوارک ایفا کرد. او همچنین تکنیکهای محاسباتی جدیدی را وارد فیزیک کرد. او علاوه بر این که یک فیزیکدان بود، در زمانهای مختلف تعمیر کننده رادیو، قفل ساز، هنرمند، رقاص، نوازنده بانگو و یک معلم عالی بود. فاینمن نقش مهمی در کمیسیون راجرز (هیئت ریاست جمهوری تشکیل شده برای بررسی فاجعه چلنجر) داشت و علت فاجعه را نشان داد. میتوان گفت فاینمن یک نابغه بوده است و در عین حال یک شخصیت کمدی داشت. در ادامه به تکنیک فاینمن میپردازیم.
آشنایی با ریچارد فاینمن
نبوغ ریچارد فاینمن از کتابهای سه جلدی وی در زمینه فیزیک به نام The Feynman Lectures on Physics که بر اساس سخنرانیهای او در کالتک در سالهای ۱۹۶۱ تا ۱۹۶۳ است، مشهود است.
دبیرستانی که ریچارد فاینمن در آن تحصیل میکرد هیچ دورهای در زمینه محاسبات دیفرانسیل ارائه نمیداد. بنابراین تصمیم گرفت خودش این دروس را با کتاب The calculus for the practical man یاد بگیرد.
فاینمن همیشه معتقد بود که اگر کسی نتواند چیزی را به زبان ساده توضیح دهد، آن را نمیفهمد. نقل قول مشابهی مانند این گفته به آلبرت اینشتین نیز نسبت داده شده است. این ایده که در اصل از فاینمن آمده است و در واقع اساس تکنیک یادگیری فاینمن است. فاینمن به دلیل تواناییاش در توضیح مفاهیم پیچیده علمی، به ویژه فیزیک به طرز فوق العاده ساده و قابل فهم، به شکلی که افراد غیرمتخصص آن را کاملا یاد بگیرند معروف است.
او دفترچهای را باز کرد. در صفحه عنوان نوشت: NOTEBOOK OF THINGS I DON’T KNOW ABOUT (دفترچه چیزهای که در موردشان چیزی نمیدانم). او برای اولین بار اما نه آخرین بار دانش خود را سازماندهی کرد. او هفتهها هر یک از شاخههای فیزیک را به صورت جداگانه در این دفتر نوشت و بخشهایی را که ناقص یاد گرفته بود را بررسی میکرد. او سعی کرد هسته اصلی هر موضوع را پیدا کند.
تکنیک فاینمن چیست؟
تکنیک یادگیری فاینمن در ابتدا شامل چهار مرحله ساده است:
۱. موضوعی را که میخواهید درک کنید انتخاب کنید و مطالعه آن را آغاز کنید.
۲. وانمود کنید که موضوع را در یک کلاس درس یا به کودک یا فردی که با این موضوع ناآشنا است آموزش میدهید.
۳. در صورت گیر افتادن به منابع اصلی بازگردید.
۴. توضیحات را ساده سازی و سازماندهی کنید.
مرحله ۱
این تکنیک تقریباً برای هر رشته یا هر موضوع و مفهومی قابل استفاده است. در واقع تکنیک فاینمن فقط به ریاضیات یا فیزیک محدود نمیشود و میتواند در طیف وسیعی از زمینهها کاربرد داشته باشد. اولین قدم برای استفاده از این تکنیک انتخاب موضوع و شروع مطالعه آن است. مطالعه به معنای حفظ کردن نیست. در واقع خود فاینمن همیشه مخالف فرهنگ حفظ کردن بود و همیشه معتقد بود که باید اصول را بیاموزید و درک کنید تا واقعیتها یا فرمولها را به خاطر بسپارید. یکی دیگر از روشهای خوب مطالعه یادداشت کردن است. نوشتن چیزی روی یک تکه کاغذ باعث هیپوکامپ مغز شما میشود، قسمتی از مغز که مسئول حافظه و یادگیری است.
تکنیک فاینمن مرحله ۲
اگر میخواهید بر چیزی مسلط شوید، آن را آموزش دهید. آموزش یک ابزار قدرتمند برای یادگیری است. مفاهیم را با کلمات و بیان خود توضیح دهید و سعی کنید آن را برای کودک یا فردی که با موضوع آشنا نیست توضیح دهید. باید سعی کنید همه چیز را تا حد ممکن به سادهترین شکل تجزیه کنید. سعی کنید از اصطلاحات و واژگان ساده استفاده کنید و خود را فقط به چیزهایی که آموختهاید محدود نکنید. شما همچنین میتوانید یک یا دو مثال برای سادهتر کردن موضوع بیاورید یا خودتان یک مثال بسازید ولی باید با ایده اصلی مرتبط باشد. اگر این کار را انجام دهید، درک مسائل برای شما بسیار آسانتر میشود و به شما در ایجاد ارتباط کمک میکند.
همه چیز از اتمها ساخته شده است. ذرات کوچکی که با حرکت دائمی به دور خود میچرخند، وقتی در فاصله کمی از یکدیگر قرار میگیرند، یکدیگر را به خود جذب میکنند، اما وقتی فشرده میشوند یکدیگر را دفع میکنند. در این یک جمله اطلاعات زیادی در مورد جهان وجود دارد. در واقع ارزشمندترین اطلاعات دانش علمی در یک جمله با استفاده از کمترین کلمات بیان شد که همان فرضیه اتمی است.
مرحله ۳
این مرحله بسیار مهم است که در آن میآموزید کجا کمبود دارید. همانطور که در حال توضیح یا نوشتن مطالب به زبان ساده هستید، گاهی با وضعیتی رو به رو میشوید که در آنها توضیحات، برقراری ارتباط یا بیان مثالها برای شما مشکل است. در اینجا باید به منابع، کتابها یا مجلات یا اینترنت و منبع اصلی اطلاعات برگردید و خلاء دانش خود را پر کنید. شما میتوانید شکافهای یادگیری خود را در چندین مورد مشخص کنید، مانند عدم توانایی در توضیح یا ساده سازی، فراموش کردن برخی نکات مهم و غیره. ایده این مرحله این است که برگردیم و یک بار دیگر بررسی کنیم. در این مرحله بخش هایی که باید روی آنها کار کنید را شناسایی کرده و بر آنها تمرکز میکنید و این بخش مهمی از فرایند یادگیری است. شناسایی محدودیتها و شکافها و کار بر روی آنها برای درک بهتر، نکته این مرحله است و مانند جادو عمل میکند.
تکنیک فاینمن مرحله ۴
هنگامی که اشتباهات خود را تصحیح و مشکلات خود را برطرف کردید، توضیحات خود را سادهتر کرده و آن را برای خود قابل فهمتر کنید. همیشه می توانید به مرحله ۲ و مرحله ۳ بازگردید تا درک واضحی از موضوع داشته باشید. در این مرحله یادداشتها و مثالهای شما به سادهترین شکل ممکن تبدیل شدهاند و درک عمیقتری از موضوع مورد مطالعه دارید. میتوانید این رویکرد را بارها و بارها دنبال کنید تا زمانی که احساس کنید بر مفهوم تسلط دارید.
بعد از اینکه توضیحات نهایی شما آماده شد، میتوانید آن را به همکاران یا دوستان یا متخصصانی که با تخصص شما آشنایی دارند و میتوانند به شما بازخورد دهند، منتقل کنید. این روش Test-and-Learn معجزه میکند. فاینمن همیشه معتقد بود که حقیقت در سادگی نهفته است و وقتی همه چیز ساده باشد بهتر میتوان آن را فهمید. پیچیدگی باعث عدم درک مطالب میشود. این تکنیک میگوید که همه چیز را آنقدر ساده کنید که برای همه قابل درک باشد و سپس از آن برای درک عمیقتر خود استفاده کنید.
تکنیک یادگیری فاینمن به شما کمک میکند تا مطالب را با دیدگاه و روشی متفاوت بیاموزید و درک کنید. این تکنیک میتواند برای اهداف دانشگاهی، ایجاد کسب و کار، ایجاد استارتاپها، مدلهای ذهنی و موارد دیگر نیز مورد استفاده قرار گیرد. تکنیک فاینمن یک روش عالی برای تسلط بر مجموعهای از اطلاعات است.
حال که با تکنیک فاینمن آشنا شدید، میتوانید از دیگر مقالات سایت اول نیوز دیدن کنید.